Të kesh identitet do të thotë të njohësh  veten , të dish se kush je e nga je, do të thotë të dish prejardhjen tënde.

            Fterra historikisht i përket Kurveleshit, "kasabasë labe" siç është cilësuar në këngën himariote. Fterra është e vogël, por për ne është e madhe dhe e bukur. Se andej kanë prejardhjen qindra e qindra bij e bija që po ia shtojnë vlerën përditë. A ka pasuri më të madhe?

            Në breza, fteriotët e kanë dashur Fterrën. Me krenari kemi pohuar se jemi nga Fterra. Me punën dhe sjelljen e tyre fteriotët kanë nderuar emrin e fshatit tonë.

            Në emrin e mirë që kanë lënë e po lënë bijtë e saj me veprimtarinë e mënçurinë e tyre, si Isa Hizmo, Lazo Kofina i Parë, Xhafer Shehu, të tjerë që kërkuan rrugën e diturisë nëpërmjet shkollave fetare, si Selim Gjonika, Fetan Zani,Hivzi Bezhani, Hasan Hizmo, Hamdi Mita, Shaqo Gjoni, Idriz Avreci; vend nderi zënë dëshmorët e Luftës Nacionalçlirimtare,  Hiqmet Dusha, Fuat Mato, Turhan Mato, Osman Memi, Azem Çeli e Shaqo Mita, luftëtarët Mene Zhupe, Mehmet e Bilal Dusha, Shuquri Sadiku, Bektash Gëdo, Lazo e Sami Kofina, Nafiz Bezhani, Pasho e Naxhi Zhupa, Razip Gjoni; ata, që siç thonë, u kishte fjala kuvend, si Ismail Bezhani, Katiu i Korkute, Laze Dusha, Tahsin Elezi, Rakip Gëdo,, etj.; mësuesit dhe intelektualët tanë të nderuar, pishtarët e dijes, si Mësuesit e Popullit Lame Xhama e Xhevdet Kofina, Profesor Shefki Mita, vëllezërit profesorë Ismet e Besim Elezi, Safet Kofina, Neim e Çerçiz Zani, Hiqmet Shehu, Tare  e Rait Braho, Remzi Mato, veprimtarët shoqërorë si Refik e Nail Bezhani, Safet Memi, Dilaver Shkurti, Nexhip Dauti, Sako Zeneli etj.etj; rapsodët popullorë Isuf Avreci, Xheladin Shkurti, Teno Lona e sa e sa të tjerë që bashkë me ta, emri  e puna e tyre meriton e do të meritojë vetëm nderim e respekt dhe mbetet shembull i lartë frymëzimi në breza.

            Në dëshirën për të marrë mbiemrin "Fterra", në raste të ndryshme, siç e morën Fiqret, Zija e Liri Fterra dhe nderuan emrin e fshatit. Me mbiemrin Fterra njihej e në vitet '20 - '30 -të oficeri Jaho Mato.Me pseudinimin Lulo Fterra ka shkruar juristi Nafiz Bezhani, të cilët janë bërë të njohur e kanë mbajtur lart emrin e Fterrës.

            Në ruajtjen e mbiemrit të derëbabës nga vajza edhe pas martesës, në fshat apo në fqinjë, të cilat në çdo kohë i shoqëron urimi: "U trashëgofsh, nderofsh derëbaben dhe fshatin"!

            Shoqërimi i mbiemrit të vajzërisë, por edhe lidhjet e forta martesore, janë një tregues i dukshëm tolerance, civilizimi dhe pjekurie në jetën e këtij fshati.

            Në Fterrë është e  njohur ruajtja e mbiemrit të vajzërisë, sa që ndodhte të "harroje" ku qe martuar vajza, e cila qe bërë tashmë, nënë, gjyshe, vjehërr e stërgjyshe në derën e burrit. Të gjithë i kemi në kujtesë dhjetra e dhjetra emra të nënave, gjysheve e stërgjysheve tona që shqiptojmë me dashuri mbiemrin e tyre të derës së babës. Kjo është një shprehje e dukshme e barazisë së djalit me vajzën, e cila ruan gjithë të drejtat me vëllezërit e saj. Në ato raste kur nuk ka trashëgimtarë djem, ajo ruan të gjallë shkëndijen e fisit, duke iu përmendur mbiemri. Është për të theksuar se ruajtja e mbiemrit të vajzërisë është një dukuri që haset e sanksionuar në ligj në shtetët e zhvilluara, e cila e shoqëron femrën në tërë dokumentacionin e saj.

            Të pohosh me plot gojën identitetin tënd, do të thotë "t'u kesh besë këmbëve" siç thotë fjala e urtë, dmth, të manifestosh cilësitë e mira njerëzore. Dhe këto cilësi janë ushqyer në breza në mënyra nga më të ndryshmet në Fterrë, që nga bekimet e urimet e nënave tona të urta, si " më paç uratën", "u bëfsh i hairit", "ndezëprak", "bëfsh prokopi", etj. dhe të kundërtat e përgjërimeve si: "vulë - humbur", "sheprak", etj., të cilat janë drepërdrejt nxitje që njeriu të bëhet i zoti, të lërë gjurmë në jetë, të lërë emër, të ketë identitetin  e tij.

            Vlera e njohjes së Fterrës në breza dhe lidhja e fteriotëve merr rëndësi të veçantë në kohën e sotme, kur edhe ne fteriotët jemi shpërndarë deri në vende të ndryshmë. Pra, njohja e vlerave të Fterrës dhe lidhjet e fteriotëve janë investim për Fterrën e fteriotët kudo ku janë.

            Në tërë kohët ne fteriotët kemi treguar virtytet e mira: pastërti shpirtërore, mirësi njerëzore, ndershmëri, mikpritje, dashuri dhe respekt, harmoni dhe marrëdhënie të mira me njëri-tjetrin, me miqtë e shokët, që i kanë shërbyer e i shërbejnë bashkimit e vëllazërimit. Virtytet e fteriotëve dhe niveli i lartë i arsimit, bëjnë që Fterra jonë të njihet në shkallë vendi si fshat me kulturë.

            Sa herë që përmëndet fshati Fterrë, mendja të shkon tek shumë fteriotë që ke njohur apo ke dëgjuar, mendja të vetë te vlerat e Fterrës

            Ja ky është idientiteti ynë, kjo është vlera e veçantë e fteriotëve.

                                                                                                                   Hulusi HIZMO

Bruksel, Korrik 200

Nr.21 – gusht, 2000