|
FTERRA - TĖ PAKTĖN 600 VJEĒARE
Ja kėshtu flet historia, kėshtu shkruajnė dokumentat:
a. Historianėt: Fterra bėnte pjesė nė trevėn e sopotit (Kalaja e Borshit). Mė 1431-1432 nė defterėt turq shėnohet me emrin
Efteran, me 12 zjarre (Familje). Por shėnohet vetėm si pjesė (hisé). Pjesė e kujt? Mė 1583 del me emrin Ifteran me 24 zjarre.
Pse Iferan?
Konsulli freng i Jasninės (fillimi i shekullit XIX) shėnonte: “Njė lidhkė (milje) nė lindje Borshit, gjendet Fterra,
fshat shqiptar…”
Historiani i njohur Kolė Lukaj, qė studioi kėtė zonė pėrmend se: “Kėshtu kemi njė vazhdimėsi tė plotė prej vitit 1431-1432
deri sot nė kėtė luginė vetėm pėr Borshin, Fterrėm, Ēorrajin…”. Ai pėrmend edhe kėto fshatra tė zhdukura tė kėsaj
lugine: Sopoti, Kokni,, Bigadhule, Vakanji (Vakaj), Koma, Baiade (ose Bafade) etj. Komat – s’gjen ku tė shpjegojė
shtrirjen e tij dhe e vendos diku nga Saranda. Mos vallė Koma(t) ėshtė afėr bregut tė Komės? Atje gjyshėrit duke hapur ara,
gjetėn mure, vatra zjarri e sende. Kėshtu tregonte gjyshi Ismaili.
b. Legjendja: “Mė parė shtrihej poshte te varréja (zalli). Po shumė kohė mė parė pėr tre ditė e net u vithis dhe u mbulua
me zall (varré) qė vinte si lumė nga lart. Edhemė vonė kur u mbyt Mevlani varrea lėvizte si lumė. Kjo ka qėnė vonė”
– tregonte shpesh nėna:
Kur isha i vogėl dhe shikoja kalldrėmet e bukura e shumė tė lėmuara nga kėmbėt (tek shtėpia e mėsues Neimit dhe pėrtej nė
Kofinaj) mė dukeshin si gjymtyrė tė njė tė varrosuri gjigand. Ē’donin ato fragmente tė ēuditshme kalldrėmi, vetėm nė
ato dy skaje?
c. Sizmologėt (specialistė pėr tėrmetet) si profesor Eduard Sulstarova e kanė bėrė objekt studimi zonėn e Fterrės dhe pėr
kėtė ai na bėri edhe njė shkrim tė veēantė, i cili botohet nė kėtė numer.
Jakup MATO
Nr.3 – shtator, 1997
|
